47717 items

• Bosna i Hercegovina: zemlja na Balkanskom raskršću

  D. Vejnović, Bosna i Hercegovina: zemlja na Balkanskom raskršću, Pogledi Osvrti Dijalog, pp. 25 - 27, Evropska defendologija centar, Banja Luka & Forum nevladinih organizacija, Banja Luka, Banja Luka, BiH, 2025.
• Bosnia and Herzegovina: a country at the Balkan crossroads

  D. Vejnović, Bosnia and Herzegovina: a country at the Balkan crossroads, pp. 28 - 30, Evropska defendologija centar, Banja Luka & Forum nevladinih organizacija, Banja Luka, Banja Luka, BiH, 2025.
• Implikacije odlaganja nuklearnogotpada na Trgovskoj Gori

  D. Vejnović, Implikacije odlaganja nuklearnogotpada na Trgovskoj Gori, Pogledi Osvrti Dijalog, pp. 31 - 33, Evropska defendologija centar, Banja Luka & Forum nevladinih organizacija, Banja Luka, Banja Luka, BiH, 2025.
• Implications delays nuclear waste on Trgovska Gora

  D. Vejnović, Implications delays nuclear waste on Trgovska Gora, Pogledi Osvrti Dijalog, pp. 34 - 36, Evropska defendologija centar, Banja Luka & Forum nevladinih organizacija, Banja Luka, Banja Luka, BiH, 2025.
• Osnivanje i održavanje katastra nepokretnosti Republike Srpske – upravno-procesni aspekti

  Predmet ovog master rada su osobenosti posebnog upravnog postupka osnivanja (izlaganja na javni uvid podataka i utvrđivanja prava na nepokretnostima) i održavanja katastra nepokretnosti Republike Srpske, identifikovanje i mogući pravci rješavanja praktičnih problema koji se javljaju u primjeni propisa. Osnovni cilj ovog istraživačkog rada jeste da se utvrdi mogućnost postojanja optimalnih načina u rješavanju navedenih praktičnih problema. Cilj rada je i predlaganje de lege ferenda rješenja, koja bi se mogla normirati u zakonske i podzakonske akte. U izradi ovog rada koristiće se odgovarajući naučni metodi: pravni (dogmatski) metod, istorijskopravni metod i uporednopravni metod. Planirani rezultat rada je ispitivanje mogućnosti približavanja ekonomičnijem, jednostavnijem i efikasnijem upravnom postupku pred organom uprave. Provođenjem upravnog postupka bez nepravilnosti, za rezultat bi trebalo imati smanjenje upotrebe redovnih i vanrednih pravnih lijekova, što bi dovelo i do efikasnijeg rada sudova i drugih angažovanih institucija. Jednostavniji upravni postupak obrazložen na gore navedeni način značio bi i manje troškove postupka za sve stranke u postupku i zainteresovana lica. Najzad, rad treba da doprinese efikasnijem rješavanju upravnog postupka, upravnog spora, kao i efikasnijem rješavanju građanskih postupaka u vezi sa sticanjem, utvrđivanjem i upisom prava svojine na nepokretnostima.
• Nadzor nad radom akcionarskih društava

  Nadzor nad radom akcionarskih društava je pitanje koje sve više dobija na značaju a koje bi trebalo još više dobiti na značaju i u pravnim sistemima zemalja bivše Jugoslavije. Da bi ostvarili postavljene ciljeve, akcionarska društva ne prežu od bilo kakvih puteva kojih ih vode ka tome – dozvoljenih ali i onih nedozvoljenih. Da je to zaista tako, mogli smo biti svjedoci u prvoj deceniji drugog milenijuma kada su se ugasila neka od najvećih akcionarskih društava na prostoru SAD-a, a šteta koja je tada nastala, bila je katalizator svjetske finansijske krize. U ovom radu upoznaćemo se sa nastankom i početnim oblicima akcionarskih društava i nadzora nad njima te sistemima i oblicima modernog nadzora nad radom akcionarskih društava u odabranim pravnim sistemima koji uključuju Evropsku uniju i SAD. Poseban dio će biti određen za oblike nadzora u pravnim sistemima Republike Srpske i Srbije, gdje ćemo ostvariti uvid u najvažnije činioce nadzora nad akcionarskim društvima, uporediti ih sa sličnim institutima u uporednom pravu a posebno pravu Evropske unije, te na kraju vidjeti na koji način se sam sistem nadzora može poboljšati. Vidjećemo da se posebna pažnja posvećuje finansijskim institucijama i nadzoru nad njihovim radom, ušravo zbog njihove važnosti za društvo i državu kao i štete koja može da nastane propašću ovih akcionarskih društava. Na kraju, doći ćemo do zaključka da sam nadzor treba da zavisi od vrste akcionarskog društva i poslova koje ono obavlja te da efektivan nadzor ne predstavlja kočnicu razvoja akcionarskog društva.
• Uloga protivgradne zaštite u zaštiti i spasavanju od elementarnih nepogoda na teritoriji opštine Modriča

  master rad
• Bosna i Hercegovina i Sjeverna Irska u konsocijacijskoj teoriji i praksi: komparativna analiza

  Ovaj rad istražuje modele demokratije primjenjene u Bosni i Hercegovini i Sjevernoj Irskoj s posebnim naglaskom na ulogu međunarodne zajednice u formiranju i održavanju stabilnosti u duboko podijeljenim društvima.
• Protivizvršenje po prijedlogu trećeg lica i po prijedlogu učesnika

  Protivizvršenje, kao institut koji predstavlja predmet ovog rada, značajno je procesno sredstvo koje je predviđeno radi otklanjanja ili ublažavanja posljedica nezakonito ili nepravilno sprovedenog izvršenja. Budući da o procesnom institutu protivizvršenja do sada postoje naučne studije monografskog karaktera, u ovom mater radu prstupilo se analiziranju specifične situacije kada aktivnu procesnu legitimaciju za podizanje prijedloga za protivizvršenje ima treće lice, odnosno učesnik koji nije stranka izvršnog postupka, a o čemu u domaćoj naučnoj javnosti nisu do sada prezentovana istraživanja. U radu su iznesene specifičnosti postupka protivizvršenja kada prijedlog podnosi treće lice, odnosno kada to čini učesnik, u poređenju sa karakteristikama i tokom postupka protivizvršenja kada isti pokreće izvršenik. U radu su izneseni uslovi pod kojima treće lice i učesnik u postupku mogu pokrenuti protivizvšenje. I ako na izgled jednaki, izvršenik je u pogledu saznanja za mogućnost pokretanja protivizvršenja na neki način u prednosti u odnosu na treće lice i učesnika u postupku jer se može desiti da oni nisu upoznati da se izvršni postupak vodio. Međutim, to nema nikakav uticaj na vođenje protivizvršenja i kvalitet pružanja pravne zaštite trećim licima i učesnicima. Dakle, postupak protivizvršenja se vodi u skladu sa pozitivno-pravnim odredbama i načelima izvršnog postupka, bez obzira da li je pokrenut po prijedlogu izvršenika, trećih lica ili učesnika. Sud svakoj od stranka u postupku pruža adekvatnu pravnu zaštitu.
• Način(i) sticanja prava svojina na stanu u izgradnji u pravu Republike Srpske

  Predmet istraživanja u ovom radu je, kako i sam naslov rada kaže, način sticanja prava svojine na stanu u izgradnji. U posljednje vrijeme, došlo je do nagle ekspanzije stanogradnje u svim dijelovima Republike Srpske. Tome je svakako doprinijela povećana potražnja. Kroz ovaj rad bi trebalo da se definiše pravna priroda stana u izgradnji kao najbitnijeg preduslova za dalje definisanje načina sticanja prava svojina na takvom stanu. Rješavanjem ova dva pitanja, tj. pravne prirode stana u izgradnji i načina njegovog sticanja biće otklonjen niz rizika kod pravnog prometa ovakvih stanova. Rješavanje ovog pitanja smanjiće neizvijesnost i dovešće do povećanja pravne sigurnosti svih učesnika. Od momenta kupovine stana u izgradnji, niz drugih odnosa za sobom povlači znatne pravne posljedice. Tek od momenta sticanja prava svojine na izgrađenom stanu, postoji mogućnost upisa hipoteka. Isto tako, pitanja otuđenja takvog stana od strane kupca ili mogućnosti da takav stan bude predmet nasljeđivanja, nije na adekvatan način regulisana pozitivnopravnim zakonodavstvom. Upravo kroz razmatranje načina sticanja prava svojine na stanu u izgradnji, daće se odgovori na ova pitanja. Prilikom pisanja ovog rada vodićemo se postojećim zakanskim propisima, uz poređenje zakonodavstava susjednih država, te pronalaženje razloga u prošlosti koji su eventualno utucali na ovakav način sticanja prava svojine na stanu.
• Načelo tripartizma

  Načelo tripartizma je jedno od osnovnih načela Međunarodne organizacije rada, i upravo je Međunarodna organizacija rada dala i daje najveći doprinos razvoju i afirmaciji ovog načela u međunardonom radnom pravu. Svaka saradnja tri socijalna partnera (države, radnika i poslodavaca) u bilo kojem obliku, može se posmatrati kao neki vid tripartizma, odnosno tripartitne saradnje. Tripartizam je sredstvo usaglašavanja i nivelisanja suprostavljenih interesa i njihovog svođenja na racionalnu osnovu, pri čemu socijalni partner imaju za cilj da svoje interese promovišu i nametnu kao prioritetne. Pravni sisteme analizirane u ovom radu, karakterišu normativne i druge sličnosti. Načelo tripartizma odnosno saradnje socijalnih partnera je regulisano Zakonom o radu kao sistemskim propisom iz oblasti rada i radnih odnosa koji kroz svoje odredbe daje širok okvir za uspostavljanje i razvoj tripartitnih odnosa. Pravo na udruživanje kao osnovna pretpostavka tripartizma danas je ustavna kategorija u svim posmatranim pravnim sistemima, kao i u drugim pravnim sistemima u svijetu. Republika Srpska i Federacija Bosne i Hercegovine imaju skoro indentičan normativni okvir kada su u pitanju tripartitni odnosi, tripartitne institucije, generalno, ispoljavanje tripartizma. Bosna i Hercegovina nije subjekat tripartitnih odnosa i ne učestvuje u procesu socijalnog dijaloga, odnosno na nivou institucija Bosne i Hercegovine ne postoje tripartitna tijela i institucije. Ova materija je u potpunosti u nadležnosti entiteta i u velikoj mjeri je usaglašena u entitetskim propisima, posebno u sistemskim propisima kao što su entitetski Zakoni o radu. U suštini ovo je i ključna razlika u odnosu na Srbiju, Crnu Goru i Hrvatsku koje su subjekti tripartizma za razliku od Bosne i Hercegovine koja to nije.
• Deoba zajedničke imovine supružnika

  Pitanje regulisanja imovinskih odnosa u braku smatra se jednim od složenijih pitanja, a posebno treba naglasiti da imovinski odnosi u bračnoj zajednici imaju drugačije značenje u odnosu na imovinske odnose koji su uređeni opštim pravilima imovinskog prava. Različitost proizilazi iz činjenice da su imovinski odnosi u braku prožeti i specifičnim ličnim odnosima i emocijama. Brak je zakonom uređena zajednica muškarca i žene i svaki supružnik stupa u brak sa nekom imovinom, pa se samim tim i nameće pitanje regulisanja imovine supružnika. U porodičnom zakonodavstvu imovinski odnosi između supružnika zbog svoje delikatnosti predstavljaju jednu od važnijih oblasti porodičnog prava, pa se zato na te odnose istovremeno primenjuju pravila opšteg imovinskog prava i pravila bračnog prava. U toku trajanja zajednice života supružnici radom stiču i uvećavaju svoju imovinu, a šta od te imovine predstavlja zajedničku odnosno posebnu imovinu, regulisano je Porodičnim zakonom Republike Srpske. PZ predviđa dva bračno imovinska režima: zakonski i ugovorni imovinski režim. Zakonski imovinski režim obuhvata režim posebne imovine i režim zajedničke imovine, a u praksi se pokazalo da okosnicu zakonskog bračnog imovinskog režima još uvek predstavlja režim zajedničke imovine. Na žalost, u današnje vreme je primetan sve veći broj razvoda. Brak međutim može da prestane i smrću supružnika ili poništenjem braka. Posledice razvoda braka u imovinskom smislu su deoba zajedničke imovine supružnika i izdržavanje neobezbeđenog supružnika. Deobom zajedničke imovine smatra se utvrđivanje suvlasničkog odnosno supoverilačkog udela svakog supružnika u zajedničkoj imovini. Iako je deoba zajedničke imovine najčešća kod razvoda braka, moguća je i u toku braka i to više puta ako je to rezultat volje i/ili saglasnosti supružnika. Pravo na deobu zajedničke imovine pored supružnika, imaju i naslednici umrlog supružnika i poverioci onog supružnika iz čije se posebne imovine nisu mogla namiriti njihova potraživanja. Prilikom podele bračne imovine, zakon zahteva pravednu i pravičnu podelu, uzimajući u obzir niz faktora kao što su, na primer, doprinos svakog supružnika u sticanju imovine i potrebe svakog supružnika, a poseban značaj se daje zaštiti prava dece. Važno je napomenuti da PZ predviđa i institut bračnog ugovora, kojim supružnici uređuju međusobne imovinske odnose u braku, u pogledu postojeće i buduće imovine.
• Realni tereti u pravu Republike Srpske

  Realni tereti datiraju još iz ranog feudalnog društva, gdje su i nastali. Zbog svoje specifičnosti oni su u različitim društveno-ekonomskim periodima imali različito mjesto u pravnom sistemu. U pravu Republike Srpske, ovaj institut nema široku praktičnu primjenu pa se postavlja pitanje svrhe njegovog postojanja u budućnosti. Da bi mogli da ovom institutu damo više na značaju potrebno je da proučimo njegovu pravnu prirodu i odnos sa drugim institutima, te analiziramo zakonska rješenja kako kod nas, tako i u susjednim državama. Pri tome, treba poći od složene pravne prirode realnog tereta sa obligacionopravnim i stvarnopravnim elementima, te međusobnog odnosa tih elemenata. Takođe, potrebno je razmotriti pravne odnose između subjekata realnog tereta, a to su prije svega vlasnik opterećene nepokretnosti i korisnik realnog tereta. Kao jedno od stvarnih prava koja su generalno rijetko promjenjiva (poprilično trajna) realni teret ima specifičnu dinamiku razvoja. Razmatrajući ove pojedinosti nastojaćemo da upotpunimo sliku o mjestu i ulozi realnih tereta u našem pravnom sistemu.
• Oblici neposrednog učešća građana u odlučivanju na lokalnom nivou u Bosni i Hercegovini

  Lokalna samouprava je stara politička institucija, koja po definiciji predstavlja oblik odlučivanja i upravljanja u lokalnim zajednicama, na užoj teritoriji, neposredno od strane njenih stanovnika ili putem njihovih predstavništava, koje oni neposredno biraju, kao i drugih lokalnih organa. Pravo na lokalnu samoupravu predstavlja bitno obilježje demokratskog društva, jer se stepen demokratičnosti određene države, pored niza drugih faktora, može mjeriti i na osnovu stepena razvijenosti lokalne samouprave, a posebno kroz stepen učešća građana u odlučivanju na lokalnom nivou. Zbog velikog značaja lokalne samouprave, u Evropi je preduzet niz inicijativa u cilju razvoja institucija lokalne samouprave. Tako je Savjet Evrope usvojio u Strazburu 1985. Godine Evropsku povelju o lokalnoj samoupravi, koja danas predstavlja najvažniji evropski document o lokalnoj samoupravi. Najznačajniji smisao lokalne samouprave je da se njome stvore okviri za neposredno učešće građana u odlučivanju. U velikom broju međunarodnih dokumenata (Evropska povelja o lokalnoj samoupravi, Dodatni protokol uz Evropsku povelju o lokalnoj samoupravi o pravu učešća u poslovima lokalnih vlasti, Univerzalna deklaracija o pravima čovjeka, Međunarodni pakt o građanskim i političkim pravima, kao i veći broj Preporuka Savjeta Evrope) istaknut je značaj učešća građana u javnim poslovima, od kojih mnogi izričito apostrofiraju relevantnost participacije građana u odlučivanju na lokalnom nivou. U praksi se pojavljuju dva osnovna oblika lokalne samouprave, i to neposredna i posredna (predstavnička) lokalna samouprava. Posredna lokalna samouprava podrazumijeva da građani biraju svoje predstavnike u organima vlasti, dok neposredna lokalna samouprava predstavlja neposredno učešće građana u vlasti.
• Zadržavanje duševno bolesnog lica u zdravstvenoj ustanovi

  Magistarski rad istražuje pitanje zadržavanja duševno bolesnih osoba u zdravstvenim ustanovama, fokusirajući se, prije svega,na zakonsku regulativu koja uređuje ovo pitanje. Analizirajući relevantne zakonske okvire, istraživanja i etičke smjernice, rad istražuje karakteristike postupka zadržavanja duševno bolesnih lica u zdravstvenoj ustanovi. Posebna pažnja posvećena je posebnom vanparničnom postupku prisilnog zadržavanja, te je analizirano koje procesne aktivnosti je ovlašćen sprovoditi sud, a koje zdravstvenaustanova. Naročito je analizirano da li su odredbe zakonskog okvira u entitetima Bosne i Hercegovine komplementarne zahtjevima i standardima ljudskih prava, a koje postavlja Evropska konvencija o ljudskim pravima i osnovnim slobodama.
• Automatizovano projektovanje baze podataka na osnovu govora

  Završni rad II ciklusa
• Analiza upotrebe društvenih mreža na osnovu kulturoloških dimenzija Girta Hofstida

  Ovaj master rad istražuje uticaj društvenih mreža na tumačenje svakodnevnih tema i pitanja korisnika i nekorisnika društvenih mreža, koristeći prilagođen Hofstidov model kulturoloških dimenzija kao analitički okvir.
• Imperijalna prenapregnutost Sjedinjenih Američkih Država i Specijalna vojna operacija u Ukrajini

  Predmet istraživanja ovog master rada jeste fenomen imperijalne prenapregnutosti kao jedne od faza u cikličnom životu postojanja imperija.
• Izvršna vlast u Bosni i Hercegovini

  U radu je dat pregled izvršne vlasti u Bosni i Hercegovini sa organizacionog i funkcionalnog stanovišta.Temeljno su analizirani svi nivoi počevši od nivoa zajedničkih institucija preko entiteta pa do kantona, a razmotrena je izvršna vlast i Brčko distrikta BiH.
• Uticaj hranjivog medijuma na rast i razvoj eksplantata engleske pelargonije (Pelargonium grandiflorum L.) u in vitro uslovima

  Uža naučna oblast: Hortikultura; Naučno polje: Poljoprivredne biljne nauke